het Theater Festival

COLUMN: Pleidooi voor trigger warnings in het theater

ma 06 sep 2021

‘Hey Maria, wilde je gewoon laten weten dat sommige dingen in onze voorstelling je misschien kunnen kwetsen of triggeren. We begrijpen het als je daarom niet zou komen kijken.’

Ik kreeg dit berichtje een uur voor ik naar een toonmoment van mijn klasgenoten zou gaan. Door de tekst die ze behandelden, wist ik vooraf dat er gevoelige thema’s naar boven zouden komen. Ik had hen dan ook voorgesteld om dit voor de voorstelling mee te delen aan alle toeschouwers. Iets kort, in de aard van: ‘Dit stuk behandelt onderwerpen als zelfdoding, verkrachting en zelfverminking.’

Maar in dit geval was er geen algemene waarschuwing of mededeling naar iedereen, enkel een berichtje naar mij persoonlijk. Ik was dankbaar dat er tenminste een vorm van aankondiging was, al was het dan maar alleen naar mij toe. Maar ik vroeg me ook af: wat doe je als je in DE SINGEL of de Voo?uit speelt en géén idee hebt van de persoonlijke anekdotiek van je publiek? Kortom: hoe doe je dat, waarschuwen voor een trigger bij theater? (Voor wie niet mee is: de trigger warning is een waarschuwing van gevoelige content voor een film, concert, theaterstuk, enzovoorts. In theater zou deze bijvoorbeeld geplaatst kunnen worden onder de beschrijving van een stuk, voor je tickets koopt.) 

Ik weet ook wel: gevoelige thema’s kennen geen vaste definitie, noch een volledige lijst. Ook is ons theater metaforischer, abstracter en meer op tekens gebaseerd dan ooit.  Het theater bestaat tussen podium, publiek en ons persoonlijk interpretatievermogen. We kunnen niet elk stuk ontleden op zoek naar mogelijke triggers, maar een algemene waarschuwing voor expliciete onderwerpen vind ik geen bepampering. Voor stroboscopen wordt meestal een epilepsiewaarschuwing gegeven, waarom kunnen we mentale gezondheid en traumaverwerking dan niet net zo serieus nemen? Want als een simpele trigger warning bij de ticketverkoop de kracht van het theaterstuk zou doen inboeten of de catharsis zou spoilen, kan je toch enkel spreken van slap theater? 

Een pleidooi voor een trigger warning kan je niet los zien van een andere vraag, namelijk: wat is precies de waarde van het reproduceren van traumatische ervaringen op scène? Voor wie maken we theater over gevoelige onderwerpen, als het de mensen die er dagelijks mee te maken krijgen juist meer verdriet aandoet? Wat zegt bijvoorbeeld een stuk over transfobie, als dit louter opnieuw en opnieuw een reproductie is van het dagelijks geweld dat transpersonen meemaken? Het gaat daarbij niet enkel over het gevoelsleven van de toeschouwer, maar ook van de spelers die in het beste geval het stuk tientallen keren moeten opvoeren. 

Trigger warnings in het theater: we zouden er veel meer aandacht voor moeten hebben. En nee, dat is geen oprisping van een gevoelige special snowflake – integendeel. Voor mij zijn trigger warnings een stap, zij het dan een kleine, in de evolutie naar een ander theaterlandschap. Een theater dat helend en inclusief is, en waarin de mensen die worden gepresenteerd op de scène ook gerepresenteerd worden in het publiek. Een theater waarin enkele stoeltjes bewust leeg mogen blijven.

One Comment

  • Kaya Wessels schreef:

    Hoi!

    Wat fijn dat je dit schrijft! Ik herken precies wat je zegt, daarom ga ik hier mijn scriptieonderzoek naar doen.
    Als je hier met mij over zou willen praten zou ik dat heel erg waarderen!

    Groetjes Kaya

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

For security, use of Google's reCAPTCHA service is required which is subject to the Google Privacy Policy and Terms of Use.

Tags: ,