het Theater Festival

Wanda Eyckerman en Hestia Perkisas over De Barbaren

do 25 aug 2016

De Barbaren getemd

Al voor de zevende keer zetten De Barbaren hun tanden in het TheaterFestival. Wie, vraagt u? De Barbaren: acht jongeren tussen de 14 en 21 jaar die door productiehuis fABULEUS op een selectie voorstellingen van het TheaterFestival werden losgelaten. Actrice Wanda Eyckerman en ex-Barbaar Hestia Perkisas volgen als coach alles op de voet vanaf het prille begin. We polsten even naar hun ervaringen. – Phéline Thierens

   Wanda Eyckerman

“We hopen dat er een haast fatale aantrekkingskracht tussen de Barbaar en zijn voorstelling ontstaat.”

Eerst en vooral, wie zijn De Barbaren en wat doen ze op het TheaterFestival?

De opdracht van De Barbaren is simpel: word hier en nu verliefd op een voor jou uitgekozen voorstelling en bijhorende maker. Daarna ging ieder voor zich aan het werk. Ze verzamelden, schreven, interviewden, fotografeerden, tekenden en zoveel meer, allemaal in het teken van hun voorstelling. Als houvast hebben we een blog opgestart: daar kunnen De Barbaren hun gekke kronkels, twijfels en bedenkingen kwijt.

Wat hopen jullie met dit project in de jongeren los te maken?

We hopen dat er intussen een haast fatale aantrekkingskracht tussen de Barbaar en zijn voorstelling is ontstaan. Als dat niet het geval is, hopen we dat de voorstelling op zijn minst iets voor hen is gaan betekenen. Bloggen was eigenlijk geen doel op zich. Ontdekken wat deze jongeren nu precies bindt met een maker of voorstelling – waar ze zelf nooit voor hebben gekozen – des te meer. De zoektocht is even belangrijk als het resultaat. In het beste geval verrassen De Barbaren zichzelf.

Vanwaar de naam De Barbaren?

De naam van dit project verwijst naar het boek De Barbaren van de Italiaanse auteur Alessandro Baricco. Hij beschrijft hierin hoe jongere generaties cultuur op een andere manier beleven dan oudere generaties. Hoe jonge mensen liever aan de oppervlakte surfen, in plaats van de diepte in te duiken. Maar dat hoeft in onze ogen niet negatief te zijn.

Wat is jouw aanpak als coach?

Enthousiasme en interesse. Tot aan het zien van de voorstelling – en eigenlijk ook daarna – probeer ik De Barbaren te prikkelen. Via eigen ervaring binnen de theaterwereld (Wanda richtte samen met Roel Swanenberg het gezelschap kinderenvandevilla op, red.) kan ik soms een duwtje in een bepaalde richting geven, of wat informatie doorspelen. Al duwen De Barbaren hun coaches soms zelf in een bepaalde richting. Ik hou het meest van onze ontmoetingen: de meningsverschillen over een voorstelling, verschillende smaken, voorkeuren en emoties die een voorstelling kunnen oproepen… Van die momenten probeer ik steeds het beste te maken door vragen te stellen en goed te luisteren.

Welke vorm neemt de opdracht ‘word verliefd op’ het meest aan?

In het verleden leidde dit project onder meer tot briefwisselingen, eigen teksten, voorstellingen of filmpjes, filosofische bespiegelingen, ontmoetingen en soms zelfs vriendschappen tussen de jongeren en hun makers. Twee jaar geleden legde een Barbaar bijvoorbeeld contact met choreograaf Alain Platel van les ballets C de la B. Ze mocht de hele dag een repetitie bijwonen, kon hem alles vragen en ’s middags deelde hij zijn broodje met haar.

Loopt dat ‘verliefd worden’ soms ook uit de hand?

Amoureuze praktijken zijn nog niet gesignaleerd. Wel was er bijvoorbeeld een Barbaar die het stalken zo letterlijk nam dat ze naar het huis van de maker in Amsterdam trok. Via zijn voordeur spande ze toen een rode draad die hij moest volgen om te achterhalen wie er achter hem aanzat en waarom.

   Hestia Perkisas

“Volgens mij zijn alle theatermakers wel ‘stalkwaardig’.”

In 2012 dompelde jij jezelf als Barbaar nog onder in KRENZ, de gedoodverfde opvolger van De Koe. Hoe is het om dit jaar zelf De Barbaren onder je vleugels te nemen als coach?

Vooral een eer. Superzalig dat ik zulke kanjers mag coachen. Het is trouwens een enorm slimme zet om iemand die het proces al eens heeft meegemaakt opnieuw bij het project te betrekken. Ik herken immers de vragen, twijfels, drempels, etc. waar de jongeren nu mee zitten. Voor hen is het een geruststelling dat ik toen met dezelfde dingen heb geworsteld. Eigenlijk voel ik me ‘het Barbaartje’ onder de coaches, maar dan wel een jonkie met nuttige inside information. De Barbaren is een geweldig initiatief en een bijzondere uitlaatklep voor jongeren met belangstelling voor theater.

Hoe heeft die ervaring jouw aanpak als coach beïnvloed?

Ik probeer vooral te luisteren, niet al te snel te oordelen en uit eigen ervaring te spreken. Als coach ben je zeker niet alwetend. Je probeert eerder te sturen, het overzicht te bewaren, uit te dagen en vragen te stellen in de hoop dat de jongeren nieuwe inzichten krijgen. Soms is ploeteren net goed en moet ik me als coach inhouden. Toch betrap ik mezelf er vaak op dat ik meedenk en fantaseer over de verschillende wegen die de jongeren kunnen inslaan. Dat is net het leuke aan dit project: de oneindige mogelijkheden.

Wat vind je het allerbelangrijkst wanneer je De Barbaren begeleidt?

Dat ze plezier hebben. Dat ze met hun voorstelling durven te spelen en experimenteren. En dat ze zich het stuk eigen kunnen maken: ze moeten de naam of reputatie van de maker of het gezelschap kunnen loslaten en zich compleet aan het stuk overgeven. Ik denk dat ik hen vooral uit hun comfortzone probeer te halen.

De voorbereidingen van De Barbaren zitten erop, hoe ziet een dag op het TheaterFestival er nu voor jou uit?

Gewoon genieten. Maar specifiek als coach? Ik spreek vooral met de rest van het team af, ga voorstellingen bekijken en laat graag alles bezinken tijdens een goede babbel met een drankje in de hand. Daarnaast ben ik stiekem altijd op zoek naar hoe De Barbaren fysiek aanwezig zijn, naar hoe ze hun stempel op het festival drukken.

Welke vorm nam de opdracht ‘word verliefd op’ bij jou aan?

Allerlei vormen eigenlijk. Maar De Koe heb ik bijvoorbeeld op een bepaald moment heel letterlijk genomen. Ik had nog een bakvorm in de vorm van een koe en wat ‘koekaarsen’. Al gauw was er een invasie van koeien in mijn keuken.

Loopt dat ‘verliefd worden’ al eens uit de hand?

Alle Barbaren kennen hun grenzen, maar eigenlijk denk ik dat verliefd worden net iets is om toe te juichen. Daarom kan het project voor mij nooit echt uit de hand lopen. Het kan misschien enkel het hart doen overlopen – of is dat te melig verwoord? Ik meen het wel!

Hoe zou jij het vinden om aan een maker te worden gekoppeld die jouw ‘type’ niet is?

Het zou een uitdaging zijn. Back in the day werd ik in 2012 en 2013 aan verschillende makers gekoppeld: eerst De Koe, daarna Studio Orka. Alles wat ik deed of dacht, probeerde ik toen aan hen te linken. In het begin kwam ik maar niet vooruit, maar de opdracht zette me aan om uit mijn comfortzone te komen. Eerst maakte ik allerlei stomme momenten mee, zoals die keer toen ik in Monty ging koken voor De Koe maar toen eigenlijk op krukken liep en zelfs geen bord kon vasthouden. Of toen ik in 2013 bij Duikvlucht van Studio Orka backstage een soort van megatentoonstelling had opgezet en hun eerste reactie heel droog luidde: “Wie ben jij en wat doe jij hier?”. En ik maar hopen op applaus … (lacht)

Wat zou jouw reactie zijn wanneer je zelf door een jongere wordt ‘gestalkt’?

Als het zonder supervisie gebeurt, zou ik me toch wat ongerust maken. Jongeren zijn namelijk enorm vindingrijk en verbluffend goed met technologie. Dat gezegd zijnde, zou ik het best cool vinden in het kader van dit project. Ik weet hoe het voelt als een maker positief reageert – of überhaupt al reageert – op waar je als Barbaar mee bezig bent. Ik zou hen zeker dicht betrekken bij wat ik doe, al zou ik het hen ook niet té gemakkelijk maken.

Welke theatermaker zou je nu zelf nog eens willen stalken?

Volgens mij zijn ze allemaal wel ‘stalkwaardig’ … Theater FroeFroe in ieder geval. Hun vakmanschap, wat zij met poppen doen: dat is echt een documentaire waard. Ik was al fan, maar na Pentamerone ben ik helemaal verkocht. Daarnaast zou ik graag mijn vorige Barbaarprojecten Studio Orka en De Koe opnieuw volgen, enkel en alleen omdat ik wil zien of ik nu anders tegenover hun stukken zou staan. Plus, Willem de Wolf heeft me ooit eens de rest van zijn gratis drankbonnetjes gegeven en ik hoop stiekem nog steeds dat ik die niet alleen moet opdoen! Als laatste kies ik zonder twijfel voor fABULEUS. Die denken er slim vanaf te komen, maar ik denk dat het na zeven edities wel eens tijd wordt om in eigen huis te gaan kijken hoe de tafel gedekt wordt.

Tags: , , , ,