2015 – Jakop Ahlbom

wo 09 sep 2015

Horror

“Horror is enkel een genre, geen doel op zich”

De Nederlandse theatermaker Jakop Ahlbom heeft al een aardig palmares op zijn naam staan. In zijn beeldende voorstellingen lijkt hij het onmogelijke te proberen verbeelden en flirt hij geregeld met filmtechnieken. Dat is in Horror, geselecteerd door de jury van Het Theaterfestival, niet anders. — Rini Vyncke

Dag Jakop. Vanwaar komt jouw fascinatie voor horror?

Jakop Ahlbom: “Wat me aanspreekt in horror is de aanwezigheid van een soort surrealistische werkelijkheid. Dingen die in het echt niet plaatsvinden, gebeuren in horror plots wel. In het horrorgenre zoekt men naar een manier om onze angsten die we normaal niet kunnen verbeelden, toch te verbeelden. Daarnaast is er ook de dubbelheid van horror: je weet dat je bang gemaakt zal worden en toch ga je alsnog kijken. Die spanning en adrenaline zorgen ervoor dat iets wat niet aangenaam is om te volgen, toch weer leuk wordt.”

Ben je zelf wel eens graag goed bang?

“Nu minder. Toen ik jong was kon ik best bang worden, maar nu ben ik meer gehard. Ik kan tien horrorfilms na elkaar kijken en toch slapen als een kind. Horror is namelijk fictief. Ik word nu meer bang van de werkelijkheid.”

Het is dus ook niet meteen je bedoeling om het publiek echt bang te maken?

“Nee. Het is heel gemakkelijk om plots veel lawaai te maken en iedereen te laten schrikken. Daar schuilt geen uitdaging in. Ik hoop wel dat het publiek meegaat in die tweespalt tussen willen kijken en niet kijken. Die spanning is het moeilijkst om naar theater om te zetten. Het publiek moet immers meegaan in een zich langzaam voortbewegend verhaal waarin de spanning wordt opgebouwd.”
“Toen ik het idee om iets met dit genre te doen voor het eerst in jaren opnieuw uit de kast haalde, was de eerste vraag dan ook wat ik er mee zou willen vertellen. Horror is alleen maar een genre of een middel, maar geen doel op zich. Ik wilde zeker geen spectaculaire horrorshow maken waarin je met de ene na de andere truc uitpakt. Ik ging op zoek naar een setting, een dramatische onderlaag, een zeker trauma om mee verder te werken.”

Horror is met andere woorden een voorstelling voor elke theaterliefhebber en niet alleen voor de minnaars van het genre.

“Precies. Naast het horrorgenre heb ik een eigen verhaal samengesteld dat goed in elkaar zit. Er zit een vrij dramatisch en treurig gegeven in verwerkt dat iedereen kan raken. In Horror zitten enkele beangstigende elementen, maar ook veel humor, erg dramatische momenten en zelfs iets heel poëtisch. Ik hoop dat de voorstelling een brede schaal aan gevoelens oproept. Je krijgt dingen te zien die je normaal niet in theater ziet, maar toch wilde ik koste wat het kost vermijden dat het een horrorshow zou worden. Het gaat juist over een ontroerend, tragisch familiedrama waarin de ouders veel te streng zijn geweest en de kinderen ernstige schade hebben geleden.”
“Ik ben blij dat ik er met Horror in geslaagd ben om een breed publiek te bereiken. De voorstelling is erg toegankelijk. Ik denk zelfs dat mensen die horror niet zo fijn vinden het nu in het theater wel zullen waarderen en inzien dat het genre meer kan dan enkel angst opwekken. Tegelijkertijd wil ik ook heel bewust ook een publiek aan trekken dat wél van horror houdt, want zij vinden het net leuk om alle verwijzingen naar verschillende films te herkennen.”

Wat was de grootste uitdaging om horror op het podium te brengen?

“Het mocht zeker geen persiflage worden. In horror heb je ook een soort van gore effect. Er worden dingen getoond die echt heel vies zijn om te zien. Zo’n elementen balanceren op de rand van het enge en het komische. Die evenwichtsoefening bewaren was de grootste uitdaging aan Horror. Net omdat het theatraal is, lijkt het vlug nog veel nepper dan het al in de film is. Ik heb dus geprobeerd om alles zo serieus mogelijk te doen. Er komen ook veel komische elementen in voor, maar die worden niet overdreven gebracht.”

En wat met het technische vertalen van filmeffecten naar het podium?

“Dat is natuurlijk een grote uitdaging. Wat je in een film met trucage kan suggereren, moet je op een podium heel letterlijk uitbeelden. In Horror proberen we die effecten op zo’n manier te visualiseren dat je niet snel zou denken dat ze écht gebeuren. Illusionisme heeft me hierbij geholpen. Al van jongs af aan ben ik door illusionisme gefascineerd en ondertussen probeer ik het ook toe te passen in mijn voorstellingen. Ik heb mezelf nooit als surrealist gezien, maar het is wel een stroming waar mijn werk heel snel onder wordt geplaatst. Omdat verbeelding erg belangrijk is in mijn producties, zijn illusies erg dankbaar om te gebruiken. Al zijn ze nooit het doel op zich.”

Hoop je dat een selectie voor Het Theaterfestival ook meer deuren opent in Vlaanderen?

“Dat hoop ik zeker. Ik vind het erg leuk dat Horror zowel voor het Vlaams als voor het Nederlands Theaterfestival geselecteerd is. We hebben met deze voorstelling en eerdere producties al wel enkele keren in België gespeeld, maar eigenlijk niet in de grote steden. Het zou te gek zijn om meer in jullie landje te spelen.”

Tags: interview, Horror, Jakop Ahlbom