2015 – MILAN VAN BORTEL — AUGUSTUS ergens op de vlakte

di 08 sep 2015

Voor het zesde jaar op rij organiseert fABULEUS De Barbaren. Zes jongeren werden aan het begin van de zomer gekoppeld aan één van de voorstellingen op Het Theaterfestival. Hun missie: word hier en nu verliefd. Voor de één eindigt het in een ontmoeting. Voor de ander in een vers voetspoor.

The green speech; the speech of truth.

Dag theatermensch,

Toen ik gisteren de deuren van het Kaaitheater binnenstapte en mij voor de eerste keer in het m’as-tu-vu-circus bevond van een theaterfestivalopeningsavond vroeg ik me af wat ik als theater-ukkie in godsnaam te zeggen had tegen al deze vakmensen. Ik kwam tot de conclusie dat ik mij kwetsbaar moest opstellen. Daarom dit klein verhaal over de hybris van een 17 jarige jongen die zich een paar maanden met AUGUSTUS ergens op de vlakte bezighield.

Ik neem u even mee naar 1998, wanneer u waarschijnlijk nog rondliep in uw jeans-salopette of in uw wranglerbroek. Toen in dat jaar, niet lang nadat mijn moeder mij de wereld in had gepuft, kwam er een film uit met een van de sterkste motorische momenten die ik in mijn jonge leven als filmfanaat kan herinneren. Ik heb het hier over de meesterlijk geënsceneerde ‘green speech’, of zoals Christian het zegt ‘ the speech of truth’. Ja, theatermensch, u heeft het door, ik spreek hier inderdaad over het motorisch moment van Festen.

Ik neem even aan dat u, als liefhebber van schone beelden en verhalen, deze film hebt gezien. Of op z’n minst van gehoord hebt. Voor de enkelingen onder jullie die nu echt niet weten waarover ik het heb en het gevoel hebben dat ze vergeten worden, zal ik een klein beetje context bieden.

Festen, geregisseerd door Thomas Vinterberg, is één van de best gekende films uit de Deense Dogma 95-beweging, waarin gestreefd wordt naar een überrealisme. In deze film zien we een familie zich verzamelen in een groot kasteel voor de 60ste verjaardag van pater familias Helge. Spijtig voor de grandpappie, stelt zijn jongste zoon al de incestueuze familiegeheimen bloot, wanneer van hem verlangd wordt te toosten op vaders mooie leven.

Nu, meneerdemevrouwdetheaterliefhebber, begrijp ik dat u denkt: ah ja dat was wel een goed motorisch moment, maar nu niets wat mij echt is bijgebleven, deze jongeling heeft gewoon voor de eerste keer een goede film gezien. Ik begrijp dat want ik dacht dat namelijk ook. Nu ja, het eerste deel van uw bedenking. Let me explain.

Eventjes terug. Toen ik voor de eerste keer August: Osage County van Tracy Letts gelezen had, vond ik zo’n familiefeestdrama wel fijn en amusant. Toen ik daarna Festen zag, dacht ik een patroon te zien en pas later, wanneer ik dit patroon had doorgrond, kwam mijn fantastische idee om zelf op drie weken zo’n stuk te schrijven. Nu, een week later, heb ik alleen nog maar mijn disfunctionele personages en een bladzijde proza waar ik niet fier op ben.

Wat ik dus eigenlijk probeer te zeggen is dat ik door de kwaliteit van mijn twee voorbeelden, Festen en August: Osage County, even ben gaan geloven dat een familiefeestdrama makkelijk in elkaar te knutselen valt. Maar nu, nadat ik meerdere malen tegen een muur ben gelopen, kan ik u vertellen dat dat niet de werkelijkheid is.

Want, gelooft u mij, nooit vond ik het zo moeilijk om een motorisch moment te verzinnen, dat past bij de setting en de personages, en het is daarom dat ik zo opkijk naar Tracy Letts en Thomas Vinterberg, want die twee hebben dat namelijk perfect gedaan. De Amerikaan, door biografische verhalen over zijn betovergrootmoeder te gebruiken en daardoor zijn personages door en door te begrijpen. De Deen door nauwgezet de restricties van Dogma te respecteren.

De Amerikaan en de Deen, het klinkt als het begin van een slechte grap, maar dat is het eigenlijk, en sorry voor de sentimentaliteit die ik nu op jullie afstuur, helemaal niet. Het zijn deze heren, deze Amerikaan en deze Deen, die deze jonge man nog eens hebben geconfronteerd met de moeilijkheid van het vak. Bedankt, Deense en Amerikaanse theatermensch, bedankt.

www.barbaren.tumblr.com

Tags: De Barbaren, AUGUSTUS ergens op de vlakte