het Theater Festival

“Puur genot voor oog en hart.”

Juryrapport

“A Love Supreme eert de virtuoze jazz door te excelleren in de danskunst.”

Focus Knack

A Love Supreme

Salva Sanchis & Anne Teresa De Keersmaeker / Rosas

Het album A Love Supreme van saxophonist John Coltrane staat gelijk aan knallende energie en expressiviteit. Samen met pianist McCoy Tyner, bassist Jimmy Garrison en drummer Elvin Jones nam hij het album in een dag op. Hun muziek geldt nog steeds als een van de grote mijlpalen uit de jazzgeschiedenis.

In 2005 creëerde Anne Teresa De Keersmaeker samen met Salva Sanchis een kwartet op Coltranes muziekstuk. Met een nieuwe cast jonge performers brengen Sanchis en De Keersmaeker nu een uitgesproken vitale, avondvullende voorstelling opnieuw op de tonen van A Love Supreme. Vier mannelijke dansers dansen het samenspel tussen de vier muzikanten van Coltranes kwartet. Hun bewegingen en de muziek vallen perfect samen, maar de vrijheid die zowel het muziekstuk als de dansers uitademen, brengen je in een onvergetelijke roes. Nooit eerder kreeg je zo’n helder inzicht in Coltranes complexe improvisaties.

Anne Teresa De Keersmaeker is oprichter van het gezelschap Rosas, waarmee ze wereldfaam verwierf. In Brussel richtte ze twintig jaar geleden haar eigen dansschool PARTS op.

Salva Sanchis behoort tot de eerste generatie studenten die afstudeerde van PARTS. Centraal in zijn werk staat de dialoog tussen improvisatie en vastgelegde bewegingstaal. Ook zijn laatste voorstelling Radical Light is dit jaar geselecteerd op het TheaterFestival.

choreografie Salva Sanchis, Anne Teresa De Keersmaeker | dans José Paulo dos Santos, Bilal El Had, Jason Respilieux, Thomas Vantuycom | originele versie gecreëerd met Cynthia Loemij, Moya Michael, Salva Sanchis, Igor Shyshko | muziek A Love Supreme, John Coltrane | opname tenor saxophone, vocals: John Coltrane, piano: McCoy Tyner, bass: Jimmy Garrison, drums: Elvin Jones
Acknowledgement, Resolution, Pursuance & Psalm © Coltrane, J., © Jowcol Music, Inc. (Universal Music Publ. N.V.) | lichtontwerp Luc Schaltin, Jan Versweyveld | herwerking licht
Anne Teresa De Keersmaeker, Luc Schaltin | kostuums Anne-Catherine Kunz | repetitieleiding Salva Sanchis, Cynthia Loemij, Bryana Fritz | artistieke coördinatie, planning Anne Van Aerschot | technisch directeur Joris Erven | coördinator kostuums Heide Vanderieck | kleedster Ella De Vos, Sophia Evgenikos, Emma Zune | Technici Joris de Bolle, Wannes De Rydt, Michael Smets, Bert Veris | productie Rosas | coproductie De Munt/La Monnaie (Brussel/Bruxelles) | met dank aan / Erik Bogaerts, Jeroen Van Herzeele

Uit het juryrapport:

In 2005 werkten Salva Sanchis en Anne Teresa De Keersmaeker een choreografie uit op John Coltranes revolutionaire album A Love Supreme (1964). Nu herwerkten ze die creatie zo ingrijpend dat je kan spreken van een nieuw werk op hetzelfde motief. Basis blijft de modale jazz van John Coltranes kwartet, dat enkele basistonen zo intens aftast dat het bijna bidden wordt. Op het eerste gehoor overstemmen overrompelende improvisaties die grondtoon, maar hoe vaker je luistert, hoe meer je hechte eenheid hoort: als de ene muzikant, Coltrane voorop, de verste uithoeken van de muzikale kamer verkent, zetten de anderen het basismotief voort. Onvoorstelbaar precies cirkelt de muziek rond dat fundament als rond een diepe emotie, een onbereikbare Graal.

Dat is waar Sanchis en De Keersmaeker ook in 2005 al naar streefden, maar pas met deze recreatie komen ze er heel dicht bij. Niet enkel door de soberder kostuums of het kale, spaarzaam verlichte podium, maar vooral door een wijziging van de cast: in plaats van twee mannen en twee vrouwen treden hier enkel mannen aan. Daarmee verdwijnt meteen de oppositie man-vrouw als boventoon van de eerste zoektocht. Elk van de vier mannen staat expliciet voor één muzikant in Coltranes kwartet, maar eerst verkent de groep ruim een kwartier in stilte de basiscellen van de choreografie. Dat moment is essentieel: na een intieme aanraking tussen Thomas Vantuycom (Coltrane) en Jason Respilieux (bassist Jimmy Garrison) tilt de groep Vantuycom hoog boven de grond. Later zal dat ook gebeuren met Bilal El had (pianist McCoy Tyner). De groep draagt letterlijk de solisten, net als op de plaat, om dan een keten te vormen rond José Paulo Dos Santos (drummer Elvin Jones). Uiteindelijk zal Van Tuycom echter alleen achterblijven. Zijn doelloze ijsberen lijkt Coltranes vereenzaming na A Love supreme te verbeelden. Of zelfs zijn dood drie jaar later? 

Dat hoef je niet te weten. Eens de muziek finaal losbarst, laat de structuur van de dans je letterlijk zien hoe de muziek zich ontwikkelt vanuit elementaire cellen. Toch is die structurele les niet de inzet van het stuk, maar slechts het kader waarop elke danser zijn doorleefde interpretatie van de basisvorm geeft. Net als op de plaat drijven de dansers soms erg ver weg in grillige en zotte improvisaties, maar elke keer zuigt de basistoon hen weer terug naar de groep die hen opneemt. Dat verloopt zo natuurlijk dat je de enorme investering van de dansers niet meer ziet. Nochtans is dat, los van vele kleine details, hét grote verschil met de oerversie van deze productie, toen de dansers nog worstelden met de aartsmoeilijke balans tussen ongedwongen improvisatie en strikte structuur. Pas nu zie je dat A Love Supreme werkelijk gedacht is als een spirituele improvisatie, zonder de minste zweverigheid. Puur genot voor oog en hart.

€22 (basis) / € 18 (-25/65+) / € 10 (-19)
duur: 60 min.