het Theater Festival

Willem de Wolf en Natali Broods over Beckett Boulevard van De Koe

do 25 aug 2016

“Je moet het moment waarop je je geen waaromvragen meer stelt heel serieus nemen”

Met Beckett Boulevard staat De Koe voor de derde keer op rij op het TheaterFestival.
Na de succesnummers Olga en The Marx Sisters (samen met Tg Stan) gaat het gezelschap rond Peter Van den Eede, Willem de Wolf en Natali Broods ditmaal een meer abstracte tour op. Waar Beckett Boulevard begint en ophoudt is minder duidelijk, misschien omdat de voorstelling vooral over ‘het midden’ gaat. – Margot De Boeck en Jonathan van der Horst

BB Koen Broos 2

(c) Koen Broos

Beckett Boulevard opent met de vraag waar de voorstelling begon. Tijdens het stuk geven jullie daar geen duidelijk antwoord op. Kunnen jullie hier wel uitleggen wat het beginpunt van deze productie was?

Willem de Wolf: Ik herinner me nog de allereerste gedachte die ik over de voorstelling zei tegen Peter Van den Eede toen we stonden te wachten voor café Boer van Tienen op het Mechelseplein. Ik vertelde dat ik het raar vond dat alle politici tegenwoordig naar het midden opschuiven, terwijl de middenklasse die ze allemaal menen te verdedigen ondertussen wel aan het verdwijnen is.

Natali Broods: De thematiek van ‘het midden’ is even weggeweest tijdens het repetitieproces, maar kwam er later weer bij. We wilden sowieso graag een meer abstracte voorstelling maken dan onze vorige stukken en zijn dan beginnen zoeken in de richting van Samuel Beckett en David Lynch.

Hoe kwamen jullie op de titel Beckett Boulevard?

Natali: We vonden dat mooi klinken (lacht). Eerst hebben we de titel bedacht, vervolgens hebben we hem ook gegoogeld. Bleek er in Canada echt een Beckett Boulevard te bestaan!

Willem: Bij Beckett denk je natuurlijk al snel aan zijn stuk Wachten op Godot. De eerste keer dat zijn naam genoemd wordt in onze voorstelling is wanneer de straatnaam Beckett Boulevard valt, omdat wij daar ons ‘museum’ hebben gevestigd. Voor ons gaat dit stuk dan ook niet speciaal over Beckett, maar ik vind het wel fijn dat we door deze titel het verwachtingspatroon van het publiek doorbreken en hen verrassen.

Natali: Nochtans vertelde een vriendin me achteraf dat de voorstelling volgens haar wel degelijk over Beckett ging. Ook recensenten zoeken graag naar een betekenis achter de titel. Soms lezen we een interpretatie die we eigenlijk zelf niet zo bedoeld hadden, maar wel logisch klinkt.

Aan het begin van Beckett Boulevard kondigt de actrice Natali Broods aan dat ze in de politiek gaat. Is de stap naar de politiek er een waarvan je voelt dat je die als actrice ook echt moet zetten?

Natali: Ik denk dat dit eerder een vraag is waar Willem mee worstelt, zelf heb ik dit nog nooit overwogen. Als kind dacht ik dat de Minister van Landbouw een passie had voor landbouw en de Minister van Cultuur voor cultuur. Ik was gechoqueerd toen ik merkte dat al deze functies allemaal inwisselbaar zijn en politici vooral een bepaald budget willen uitbesteden.

Willem: Theoretisch is het denkbaar dat je morgen een krant openslaat en daarin leest dat de actrice Natali Broods de politiek ingaat. Ik vind het interessant om na te denken hoeveel invloed je hebt als acteur in de maatschappij. Is het beter om de politiek in te gaan of om politieke voorstellingen te maken? Zelf vraag ik me geregeld af wat er gebeurd zou zijn als ik echt de politiek was ingegaan. Gelukkig is het fijne aan kunstenaar zijn dat je dit kunt praktiseren door in je volgende voorstelling een politicus te spelen (lacht).

(c) Koen Broos

(c) Koen Broos

Natali Broods: “De verhouding tussen filosofische ideeën en grappen zit in dit stuk precies goed”

Tijdens Beckett Boulevard tonen jullie een opname waarin jullie in een talkshow bij Tom Lenaerts over kunst praten. Elke conclusie ontbreekt echter in jullie uiteenzetting. Geven jullie tijdens interviews wel graag extra toelichting over de betekenis van jullie werk?

Natali: Dat is een discussie die we met ons drieën geregeld voeren. Als je te veel uitleg geeft, voelen mensen zich kleuters. Maar als je het te abstract houdt, vragen mensen zich af waar ze naar hebben gekeken. Net zoals er in het interview met Tom Lenaerts geen duidelijk antwoord komt op de vragen, praten we in de voorstelling eigenlijk ook voortdurend naast kwestie. Trouwens, we hebben dat interview pas drie dagen voor de première opgenomen. Ik twijfelde eerst nog of we het wel in de voorstelling moesten opnemen.

Willem: Jullie stellen ons nu wel vragen, veelal variaties op de vraag waar de voorstelling over gaat, die te voor de hand liggend is. Maar wat is dat, een goede vraag? Het is moeilijk om over de voorstelling te praten als ‘voorstelling’. Blijkbaar moeten wij als makers dingen van de voorstelling begrijpen en jullie denken dat wij die dingen weten. Maar als toeschouwer kunnen jullie dit beter dan wij, vreemd genoeg.

Natali: Beckett Boulevard legt zich minder makkelijk uit dan eerdere producties zoals Olga of The Marx Sisters. Nog nooit hebben we zo lang aan een voorstelling gewerkt. We hebben heel wat thema’s en lagen op elkaar gebouwd en dit materiaal vervolgens een zomer lang moeten laten rusten alvorens eraan verder te werken. In onze vorige voorstelling Zwart deden we dat ook zo. Als je er maar voldoende tijd over laat gaan, verdwijnen die problemen vanzelf.

Die gelaagdheid valt inderdaad erg op in Beckett Boulevard. Hoe komt die tot stand?

Willem: Oorspronkelijk bestond het hele stuk uit de restaurantscène die nu nog in de voorstelling voorkomt. Maar dat was te filmisch, te veel een dialoog-dialoog. Wel leuk om te lezen hoor, maar op de scène niet zo interessant. Theater moet meer gelaagd zijn dan dit.

Natali: Ik herinner me dat Willem zich de dag voor de première afvroeg of het goed was wat we gemaakt hadden. Ik was overtuigd van wel omdat er zo’n goede teksten in dit stuk zitten.

Willem: Het moment waarop je geen waaromvragen meer stelt, moet je heel serieus nemen. Dan ‘voelt’ een stuk juist aan. Volgens mij is dat een soort van ‘kunstgevoel’ dat je als maker moet hebben.

Het werk van De Koe wordt vaak omschreven als elitair theater waarbij het publiek zich nooit dom voelt.

Natali: Beckett Boulevard is er zowel voor de intellectueel als voor de landbouwer. Er is een periode geweest dat onze voorstellingen vooral op hun humorgehalte vastgepind werden. ‘Als het maar om te lachen is’. Maar in Beckett Boulevard zit de verhouding tussen grappen en filosofische ideeën precies goed, vind ik. Blijft telkens wel de vraag of wat wij intuïtief aanvoelen ook zo begrepen wordt door een publiek. Dat weten we telkens pas na de première.

Willem de Wolf: “Je kan je afvragen of ‘jezelf’ nog wel een interessant concept is in deze tijd”

Waarom hebben jullie het in de voorstelling geregeld over ‘het voorlaatste lied’?

Willem: Het voorlaatste nummer op een feestje is telkens een spannend moment. Je bent aan het dansen in de disco, maar bij het laatste nummer gaan meestal de tl-lichten al aan. Het voorlaatste nummer is dat lied waarbij je nog niet weet dat het feestje bijna gedaan is.

Natali: Een familielid van iemand uit het publiek die in de zaal zat bij Beckett Boulevard lag op sterven. Die toeschouwer vond dit idee erg aangrijpend. Als gezonde mensen leven we immers altijd in het voorlaatste nummer, terwijl zij die ernstig ziek zijn helaas in het laatste nummer zitten.

Waarom is het voorlaatste nummer dan een lied van Chic?

Natali: Gewoon omdat Willem zo’n grote fan van is van Chic, meer moet je daar niet achter zoeken (lacht).

(c) Koen Broos

(c) Koen Broos

Sommige zaken in de voorstelling zijn dan toch autobiografisch, niet? Is er eigenlijk een verschil tussen de Natali en Willem op het podium en de Natali en Willem die een interview geven?

Natali: Op een podium vergroot je jezelf voortdurend uit of maak je jezelf kleiner. In Beckett Boulevard spelen we niet echt personages, dus kan je kiezen wat je van jezelf toont.

Willem: Ik las een paar weken geleden een tekst van Kierkegaard over een man die in het leven zoveel verschillende figuren had gespeeld dat hij op het einde besloot om zichzelf te spelen. Je kan je afvragen of ‘jezelf’ nog wel een interessant concept is in deze tijd. Je zou evengoed kunnen stellen dat je bent wat anderen over jou zeggen, maar wat dat dan is, weet je vaak niet. Wanneer je op een podium staat, kan je niet jezelf spelen. De lampen en de zaal veranderen alles aan je. Een interview kan je vooraf beter inschatten.

Jullie maken theater over theater en geven interviews over interviews. Als gezelschap blijven jullie een kei in de metabenadering van de wereld om jullie heen.

Natali: Ik zei nog voor we aan Beckett Boulevard begonnen dat ik het deze keer niet te veel wilde hebben over theater. In het begin van de voorstelling zeg ik zelfs letterlijk: “Laten we niet praten over hoe we praten, laten we niet luisteren over hoe we luisteren”. Ik moet vaststellen dat dit helaas niet gelukt is in dit stuk (lacht).

Lees deel twee van dit interview hier.

Tags: , , , , , ,