Wat inspireert Mokhallad Rasem?

di 10 sep 2019

Acteur, regisseur en documentairemaker Mokhallad Rasem is sinds 2013 als theatermaker verbonden aan het Antwerpse Toneelhuis. Opgegroeid in Bagdad, waar hij ook zijn opleiding in de podiumkunsten kreeg en zijn eerste producties maakte, laat hij zich inspireren door kunst van over de hele wereld, maar nog het meest door alledaagse rituelen.

‘Het leven inspireert me’, vertelt Mokhallad. ‘Poëzie, beeldende kunst, muziek… ik heb veel inspiratiebronnen. Deze ochtend heb ik naar de muziek van Bach geluisterd, maar gisterenavond dan weer naar een oud Irakees liedje. Dat brengt me ergens helemaal anders. Maar het meest laat ik me inspireren door dagelijkse momenten.’

‘Als ik bijvoorbeeld op de trein naar buiten kijk, is er een soort repetitiviteit in het landschap die toch ook altijd verschillend is, alsof er iemand voor jou buiten tekent. Of bij het joggen krijg ik plots een heel sterk gevoel in mijn hoofd dat ik iets wil maken, alsof je recht op je doel afloopt.’

‘Ook thee inspireert me. Als ik ‘s morgens kardemomthee zet, geven de geuren die vrijkomen me zin om aan de dag te beginnen. Het spreekt mijn zintuigen aan en tijdens het zetten van de thee begin ik vaak na te denken. Inspiratie is alles wat je zin geeft om zelf dingen te doen.’

‘Gisteren speelden we op het Nederlands Theater Festival in Amsterdam onze voorstelling De verse tijd (met Kuno Bakker, red.) en daarna zijn we even naar het Stedelijk Museum gegaan. Als ik daar het werk van bijvoorbeeld Piet Mondriaan in de vaste collectie bekijk, inspireert het me ook. De kleuren, de lijnen… Het zijn onbepaalde beelden. Je moet er zelf mee aan de slag. Er is een openheid in het werk waardoor je er zelf over gaat nadenken.’

‘Eigenlijk heeft inspiratie een soort onbepaaldheid. Het komt altijd wanneer je het niet verwacht, wanneer je niet precies weet waar je naartoe gaat. Daarom is het ook zo moeilijk om kunstwerken aan te duiden die inspireren. Inspiratie overvalt je op de meest onverwachte momenten. Het is geen machine en je kan het ook niet kopen.’

Voor Dagboek van een leeg bed, zijn volgende voorstelling die op 9 oktober in première gaat bij Toneelhuis, vertrekt Rasem vanuit zijn eigen levensloop die hem door de Irakese oorlog als asielzoeker in België bracht. Al meer dan twintig jaar verzamelt hij persoonlijke dagboeknotities die hij nu tot een voorstelling verwerkt. ‘Wat heeft het leven mij gegeven? Er gebeurt zoveel, maar wat is er precies gebeurd? Dat wil ik achterhalen.’

Simon J. Bellens