Bart Grietens
“Een bijzonder lichamelijk onderzoek naar ‘slangenarmen’, waarbij de camera zich eerst vastzuigt aan de handen van de twee dansers, om dan steeds verder achteruit te wijken, tot er een geschilderd perspectivisch wouddecor verschijnt.”
#specialhonours
“Subtiele beeldmanipulaties en montage verruimen de betekenis van de exercities van de twee dansers niet weinig. Ze richten de aandacht op iets wat in een door identiteit en seks geobsedeerde samenleving vergeten raakt: dat er nog steeds zoiets is als een oorspronkelijk plezier in het spelenderwijze onderzoeken van lichamelijk contact.”
Pzazz
Snakearms (2021) video from
Snakearms 
Alexander Vantournhout/not standing
De coronacrisis heeft een immense impact op onze sociale contacten én de manier waarop mensen met elkaar omgaan. In een wereld die steeds minder tactiel wordt, was de handdruk één van de laatste vormen van direct fysiek contact tussen twee mensen. Inmiddels werd deze handdruk vervangen door een aanraking met de elleboog of de voet of een simpele blik.
Ook voor performers en artiesten hebben de strikte regels in verband met fysieke aanrakingen, grote gevolgen. Met Snakearms willen Alexander Vantournhout en Emmi Vaïsänen terug naar de meer tactiele tijden van weleer.
Vanuit een formele handdruk begint een meeslepend en verwarrend hand-, arm- en ledematenduet. Waar het ene ledemaat begint en het andere eindigt wordt een raadsel. Een precaire evenwichtsoefening wordt zo ode aan de fysieke intimiteit en de heimwee naar lichamelijk contact.
Snakearms werd opgenomen in Schouwburg Kortrijk op 24 maart 2021. Het historische decor Dubosq/Denis uit 1920 vormde de scenografie van dit project. De televisie-première kwam tot stand met de steun van Schouwburg Kortrijk, Podium 19, de Vlaamse Overheid & Kunstencentrum Vooruit, waar Alexander Vantournhout huisartiest is.
Uit het juryrapport:
Tijdens de podium-lockdown van 2020-2021 ontstond in penibele omstandigheden, vaak met uiterst beperkte middelen, een nieuw genre: de podiumregistratie als een werk met een eigen betekenis. Snakearms van Alexander Vantournhout spant daarin de kroon. Ingeblikt voor niet meer dan 5000 euro weerspiegelt de film haarscherp de performance, maar voegt er een tweede verhaal aan toe.
‘Snakearms’, slangenarmen, zegt exact wat hier gebeurt: een spel tussen de armen en handen van twee mensen. Al gaat het om een man en een vrouw, Vantournhout en Emmi Väisänen, daar is niets romantisch aan. Ze doorlopen een steeds ingewikkelder routine van in elkaar verstrengelende armen met een uitgestreken gezicht. Hun gezicht verraadt niets dan concentratie en ernst. Het werk lijkt daarin op een muzikale ‘étude’: een verkenning van de verschillende mogelijkheden van het instrument dat het menselijk lichaam is. Je ziet hoe expressief en complex armbewegingen kunnen worden.
Het mooiste moment komt als de dansers uiteen wijken. Het fysieke contact verdwijnt, maar alsof de armen en handen een geheugen hadden, blijven ze zich strengelen rond de nu verdwenen tegenvorm. Pas dan besef je dat twee lichamen elkaar hier op een zeer intieme, maar toch puur fysiologische manier verkennen. Het plezier zit in de verkenning van vormen die lichamen samen kunnen aannemen. Sensualiteit zonder erotiek.
Snakearms voegt daar, als filmregistratie – geregisseerd door Vantournhout en Stanislav Dobák – een eigen verhaal aan toe, door een intelligent gebruik van zowel de klankband als de montage, de fotografie en de camerastandpunten. De camera zuigt zich eerst vast aan de handen, maar wijkt daarna steeds verder achteruit, tot in de zaal. Je ziet dan het hele podium, met zijn ouderwets geschilderd perspectivisch decor van een woud. Wat de camera vooral toont, is dat dit decor en de toneellijst samen de illusie creëren van een andere wereld, een ongeschonden boslandschap.
Voor het zover is, zijn er echter nog enkele close-ups in sepia. De dansers baden er in een aura van naïeve onschuld. Pure mensen, onbezoedeld door beschaving, tegen de achtergrond van een geïdealiseerde natuur. Beelden die zo uit de 18e eeuw konden komen, toen men zowel geloofde in theater, in vertoon dus, én in de ‘pure’ natuurlijke mens achter dat vertoon. De klankband van de film versterkt het gevoel dat we naar een wereld ver van die van alledag kijken.
Maar de waarde van Snakearms gaat veel verder dan het esthetische vernuft erachter. De subtiele camera- en klankregie verruimt de betekenis van de dans. Ze toont iets wat in een door identiteit en seks geobsedeerde samenleving vergeten raakte: dat er zoiets is als een oorspronkelijk plezier in het lichamelijke, en in het spelenderwijze onderzoeken daarvan.
#specialhonours Pieter T’Jonck
DE SINGEL
Muziekstudio
Alexander Vantournhout is artist-in-residence bij Kunstencentrum Vooruit, artiste associé van le CENTQUATRE Parijs en Cirque-théâtre Elbeuf & cultureel ambassadeur van de stad Roeselare. Alexander Vantournhout wordt gesteund door Fondation BNP Paribas voor de ontwikkeling van zijn projecten.
