‘The Resilient Generation’

wo 14 sep 2022

‘5 dansers, 3 jaar, 1 school’, zo wordt de podcast Generation XIII van Delphine Hesters steevast aangekondigd. Sinds september 2019 volgde ze vijf studenten doorheen hun driejarig traject op P.A.R.T.S., de dansschool onder leiding van Anne Teresa De Keersmaeker. Naar aanleiding van Het TheaterFestival brengt Delphine niet alleen de laatste twee afleveringen van een zesdelige reeks uit, maar ook een epiloog.

Elie Agniel

Drie jaar lang even samenzitten met Delphine Hester aan het begin en aan het einde van elk semester én doorheen het jaar een audiodagboek bijhouden: dat was het opzet van de documentairepodcast Generation XIII.

Gingen de uitdaging aan: Kia uit Nieuw-Zeeland, Zoé uit Frankrijk, Marlla uit Brazilië, Renátó uit Hongarije en Eleni uit Griekenland. De verscheidenheid aan profielen en achtergronden toont niet alleen het internationale karakter van de dansschool, maar verraadt evengoed de insteek van Delphine. Door heel menselijke en herkenbare verhalen te vertellen probeert ze de hermetische wereld van de dans toegankelijk te maken voor een publiek dat weinig affiniteit heeft met de wereld van de dans, of met de dansschool P.A.R.T.S. 

En dat blijkt absoluut geslaagd. Voor elke aflevering bepaalde Delphine een eigen thema, dat telkens herinnert aan de strijd die elke jonge student op de een of andere manier heeft moeten doorstaan. Omgaan met conflicten, met mentale problemen, een eerste studiejaar… ‘Het gaat uiteindelijk vooral over jonge mensen. De grootste uitdaging was de balans zoeken tussen een persoonlijk parcours en het collectieve verhaal van een hele generatie aan P.A.R.T.S.’, aldus Delphine. ‘Door met thema’s te werken bond ik de vrijere stemberichten aan de interviews die ik telkens aan het begin en het einde van een semester met hen aflegde.’

In de eerste aflevering ontdek je samen met de jonge studenten het reilen en zeilen van P.A.R.T.S. Zenuwachtig gniffelen op weg naar de lessen, hiphoppers die voor het eerst ballet dansen. De ene heeft heimwee, de andere geniet net van ‘het beste bier en de beste frieten van de wereld’. 

Maar wanneer corona uitbreekt in het voorjaar van 2020 verandert de toon van de documentairereeks plots. De studenten leren te overleven, de opnames gaan vanaf dan over hun zoektocht naar hoe ze kunnen blijven dansen en bij elkaar blijven. De chaos van een plotse overschakeling naar afstandsonderwijs is des te duidelijker als ook danslessen via Zoom moeten worden gegeven. 

De trage verlossing van de coronamaatregelen en de heropstart van het studentenleven passeren ook de revue. Het hot topic van de lockdown wordt langzaamaan ingeruild voor dat van de Black Lives Matter-beweging. De studenten dienen hun eigen manifest in en gaan de strijd aan voor meer inclusiviteit en diversiteit in de school. 

Het narratief in de twee laatste afleveringen verwijdert zich nog wat meer van het instituut. 

Het laatste jaar van de studenten zet in, de dagboekfragmenten en interviews gaan steeds minder over de lessen. De dansers vertellen enkel – bevreemdend enthousiast –  over hun managementlessen en de praktische kanten van het dansfestival dat ze op poten zetten. 

‘Het is ook makkelijker om de studenten in het begin nog te vragen wat ballet voor hen betekent dan op het einde van hun traject te polsen naar hoe hun persoonlijk werk loopt. Dat is heel moeilijk om voor luisteraars interessant te houden. Als mijn publiek alleen uit dansstudenten zou bestaan, was het een pak makkelijker geweest om ook deze zaken uit te lichten’, zegt Delphine.

De hele podcast hing natuurlijk af van het initiatief van de dansers. Delphine herinnerde hen er geregeld aan om bij belangrijke evenementen ook audio op te nemen. Zo hoor je in een berichtje de spanning vlak voor de koningin langskwam om de studenten een hart onder de riem te steken, inclusief een – heel aandoenlijk – snel afratelen van de protocollen door een van de studenten. De podcastreeks eindigt met een opname van de afsluitrede van danswetenschapper Steven De Belder en vijf gouden tips voor een goed leven van Anna Teresa De Keersmaeker.

Het valt op dat er erg veel persoonlijke problemen, angsten voor een onzekere toekomst en financiële twijfels openlijk worden gedeeld. ‘Ze kregen de podcast altijd als eerste te horen en mochten altijd delen laten wegknippen, dat was de afspraak. Ik maakte de opnames ook pas aan het einde van het semester, waardoor zij een jaar later nogmaals de tijd kregen om na te denken over wat ze al dan niet wilden delen met een grotere groep.’

Wat de dansers dreef om drie jaar lang te blijven opnemen? ‘In het begin moest ik hen er nog veel aan herinneren, volgde ik de activiteiten mee op van de school of dacht mee na over insteken. Het is een gigantisch cadeau dat ze drie jaar lang zijn blijven gaan. In de epiloog beweren ze dat ze het deels voor mij doen, maar een half jaar geleden beweerden ze nog dat ze het vooral deden voor hun medestudenten en alle studenten die na hen zullen komen. Had ik dat toen maar opgenomen…’

Generation XIII wordt door Steven De Belder omschreven als de ‘Murphy’s law-generatie’, of als de generatie van de zwarte kat die onder een ladder wandelt, refererend aan de helse periode onder corona. Anne Teresa De Keersmaeker houdt het uiteindelijk bij ‘the resilient generation’. Dertien is voor haar geen ongeluksgetal, maar gewoon één – een mooi getal – en drie – alle mooie zaken komen per drie. 

Tags: Elie Agniel, Generation XIII, Delphine Hesters