Samenwerking is samen lunchen

wo 05 sep 2018

Programmatoren, kunstenaars, schepenen, dichters en burgemeesters: gisterennamiddag kwamen ze allemaal samen op de Inspiratielunch Kunst & Lokaal beleid in hetpaleis. Beleidsmakers en kunst- en cultuurwerkers deelden hun perspectieven, op initiatief van de Vereniging Van Vlaamse Steden en Gemeenten, de Vereniging Vlaamse Cultuur- en gemeenschapscentra, Kunstenpunt, Overleg Kunstenorganisaties (oKo) en Het TheaterFestival. Vijf quotes die nasmaken. 

Lotte Bode

 

‘Misschien is wankelen wel het begin van de dans.’

Stadsdichter Maud Vanhauwaert zwierf door de straten van Antwerpen. Aan een rood licht, aan een bushalte of gewoon op straat sprak ze voorbijgangers aan met de vraag: ‘Zullen we wachten?’ Ze liet de conversaties filmen en vooral het gedeelde gevoel van ongemakkelijkheid sprak haar aan. ‘Zullen we dansen?’ vroeg één van de mannen haar in respons, waarop Maud een beetje begon te wankelen. Op deze inspiratielunch werd er opgeroepen tot een actieve, inhoudelijke wisselwerking tussen het lokaal cultuurbeleid en de kunstensector. Het begint met een lunch, maar misschien is wankelen wel het begin van de dans.

‘Waarom willen we dat iedereen geregeld een kleine dosis cultuur geïnjecteerd krijgt?’

Per zes aan tafel discussieerden de aanwezigen rond een paar centrale vragen. De eerste vraag stuitte meteen op weerstand. Esther Maas, directeur van cultuurcentrum De Schakel (Waregem) en choreograaf Haider Al Timimi vroegen waarom iedereen cultuur geïnjecteerd moet krijgen. Maar ‘injectie’, dat klinkt toch veel te eenzijdig? Gaat het niet eerder om een cultuurrecht in plaats van een cultuurplicht? En wat voor cultuur moeten we programmeren: cultuur die zalen vult of andere kunst? Over één ding is iedereen het eens: cultuur zorgt voor verbinding.

‘Het globale bestaat door de generositeit van het lokale.’

Kunstenaar Koen Vanmechelen kruist verschillende kippen­rassen tot ‘kosmopolitische kippen’. Hij gaat verbinding aan om
het particuliere een universelere, globalere betekenis te geven. Hij is zich bewust van het gevaar om het lokale te versmachten en opnieuw een soort norm te vormen, zijn project heeft dan ook geen einde. Volgens Vanmechelen moet het cultuurbeleid zich toespitsen op het lokale en niet meer op het globale. ‘Als je als kunstenaar je visie toetst aan het veld waarin je groot wordt, dan
is er kans om universeel te zijn en om kennis te creëren.’

Op welke manier kunnen we het herdenken ‘her-denken’?

Na de inspirerende lunch volgden tien inspirerende taarten: Taart voor de deportatie van Joodse vluchtelingen, Ford Genk taart, Verzetstaart, Vieze taart… In Genk lopen verschillende aanvragen om monumenten op te richten die moeilijke gebeur­tenissen in de stad herdenken. In de zoektocht naar hoe de herdenkingen van de oorlogsdrama’s of van de mijnen een plek kunnen innemen in de publieke sfeer, ontwierpen kunstenaars Simona Denicolai & Ivo Provoost taarten met een plattegrond van de plaats waar een vliegtuig neerstort of met een lijst namen van verzetsstrijders. Het kunstenaarsduo ging in gesprek met verschillende Genkenaars en bakkers, het project illustreert hoe kunstenaars en lokaal bestuur kunnen samenwerken en de hele gemeenschap kunnen betrekken.

‘Community building is het DNA van elke cultuurmaker.’

Burgemeester van Roeselare Kris Declercq merkte dat culturele organisaties met rust gelaten wilden worden en dat ze hun eigen ding wilden doen. Ondertussen zijn de provinciale bevoegdheden en de middelen voor cultuur overgeheveld naar gemeentelijk niveau. De culturele centra voelen zich nu verlost van alle administratieve plannen en beleidsfiguren, maar tegelijk voelen ze zich alleen op de wereld. Aan de tafels op de inspiratielunch hoorde Declercq een vraag naar zekerheid. De burgemeester pleit voor samenwerking op intergemeentelijk en bovenlokaal niveau, maar ook voor een samenwerking met het publiek. Cultuur dient als positief verhaal om de samenleving vorm te geven.

Schrijfster Eva De Groote liep rond tussen de verschillende tafels, zij zal de ideeën gieten in een ‘recept voor de toekomst’. Dat smaakt naar meer!

Tags: Lotte Bode