het Theater Festival

Reacties op de Staat van het Theater

za 03 sep 2016

Gisteren opende essayist Bas Heijne het Nederlands Theater Festival met zijn Staat van het Theater. De redactie peilde bij Marijn Lems (freelance dramaturg en journalist) en Simon van den Berg (hoofdredacteur van Theatermaker) of de speech van Bas Heijne in de smaak viel en of er opvallendste verschillen waren met de State of the Union van Wouter Hillaert. – Jonathan van der Horst

Staat van het Theater (c) Anna van Kooij 2

(c) Anna van Kooij

Marijn Lems: “Je merkt dat Bas Heijne zelf niet in de sector werkzaam is. Daarvoor ging zijn speech te weinig in op specifieke ontwikkelingen binnen het theaterlandschap. Maar al bij al vond ik het een hele goede Staat van het Theater. Heijne merkt op dat de theaterwereld nogal geschrokken is van de beschuldiging dat ze te veel naar hun eigen navel zouden staren. De sector heeft een draai van 360 graden gemaakt en heeft heel hard zijn best
gedaan om te bewijzen dat kunst wel een maatschappelijk nut heeft. Heijne waarschuwt
voor de gevaren van die houding. Als we te veel een knieval maken voor het maatschappelijke belang dan verliezen we ook voor een deel de intrinsieke waarde van kunst. Zo dreigt de autonomie van kunst in gevaar te komen. Het is interessant om het verschil te merken tussen de speech in Nederland en die in Vlaanderen. Terwijl Wouter Hillaert heel erg hamert op verbinding met de maatschappij, wijst Bas Heijne juist
op het belang van de autonomie van de kunst. Persoonlijk neig ik iets meer naar het standpunt van Heijne. Ik vind de vermenging van politiek activisme en kunst in de speech van Wouter een beetje gevaarlijk. Hoewel ik zijn oproep tot verbinding erg waardeer.

Simon van den Berg: Bas Heijne is een heel goede schrijver en je merkt dat ook aan zijn speech. Het is een heel mooi verhaal geworden. Het geeft een goed tijdsbeeld van waar we nu staan in de kunsten. Hij heeft in De Kersentuin een metafoor gevonden voor hoe het theater zich de afgelopen jaren aan de politiek verkocht heeft. Hoe het theater door de politiek gevraagd wordt om problemen op te lossen die het theater helemaal niet kan oplossen. Hoe we zelf ook veel te gemakkelijk in het rendement-denken van de politiek zijn meegegaan. De State van Heijne is wel een stuk gematigder dan die van Hillaert. Zijn speech zal dan ook een pak minder stof doen opwaaien. Ik vind het interessant dat Hillaert wijst op hoe wij in de organisatie van de kunst veel kunnen veranderen en veel meer kunnen
verbinden, maar op de uitwerking van zijn ideeën heb ik wel commentaar. Heijne denkt meer vanuit de kunst zelf en dat kan ik wel waarderen. Maar ik denk dat we een beetje van beide nodig hebben. Dat we zowel organisatorisch moeten vernieuwen als onze artistieke eigenwaarde moeten blijven verdedigen.

Tags: , , , , , ,