Opening Nederlands Theater Festival

za 09 sep 2017

‘Moed zonder angst is geen moed.’ Zo echoden de woorden van theaterauteur Lot Vekemans gisterenavond in de Amsterdamse Stadsschouwburg. Haar Staat van het Theater – de plaatselijke State of the Union – luidde de start van het elfde Nederlands Theater Festival in. Daar presenteren onze noorderburen de komende tien dagen de beste voorstellingen van het afgelopen jaar. Een theaterfeest met alvast een geslaagd startsein.

Lieselore Remans

Tijdens het opstellen van haar Staat merkte Lot Vekemans op dat alles eigenlijk al gezegd was, in vorige edities en vorige speeches. Ze zag een theaterwereld die in een kringetje loopt, een theaterwereld die gedefinieerd wordt van buitenaf. ‘Wij moeten vooral van alles zijn voor de maatschappij. We moeten voldoen.’

Als antwoord op dat koekeloeren pleitte Vekemans voor de intrinsieke motivatie van de kunstenaar, waarbij ze toegeeft hoe onsmakelijk de termen intrinsiek en kunsten naast elkaar staan. Vekemans stelde dan ook een copernicaanse omwenteling voor – ‘Waarom moet de kunstenaar kunst maken?’ is voortaan ‘Waarom wil IK kunst maken?’ – en deed alvast haar eigen intrinsieke motivatie uit de doeken. Waar ze vroeger immers geweigerd werd voor een filmopleiding, naar eigen zeggen omdat ze niet kon antwoorden op de vraag waarom ze film wilde maken, wist ze nu wel heel duidelijk waarom ze theater maakte: ‘Geen andere kunstvorm waar het leven zo in al zijn verscheidenheid wordt aangeraakt.’

Om haar pleidooi voor theaterenthousiasme kracht bij te zetten, citeerde Vekemans het befaamde vers van de Nederlandse dichter Lucebert, deze keer mét vervolgverzen. ‘Alles van waarde is weerloos / En wordt van aanraakbaarheid rijk / En aan alles gelijk’. De theaterwereld moet zich niet meer afvragen of ze mag meedoen, ze moet aanraakbaar durven te zijn. Er is een theater nodig dat zich durft te tonen en zich kwetsbaar opstelt. Daar is moed voor nodig. Moed en angst.

Vekemans’ herwaardering van de intrinsieke motivatie werd met een staande ovatie onthaald. Op enkelingen na, die het discours misschien als te naïef of te idealistisch beschouwden, werd de Stadsschouwburg Amsterdam muisstil. Haar nazinderende woorden legden de wonden van de sector bloot: er mist enthousiasme.’

Het jonge gezelschap Nineties Producties ging diezelfde avond aan de haal met de BNG Nieuwe Theatermakersprijs. Voor hun voorstelling Untitled, 2017, omschreven door de jury als een ‘ogenschijnlijk onschuldige theaterhappening waarin de regels van de kunst worden bevraagd’, ontvingen ze de royale som van 45 000 euro.

Ook onze landgenoot Kurt Van der Elst werd gelauwerd. Voor zijn fotoserie van de voorstelling Horses van kabinet k en hetpaleis ontving hij de Theaterfotografie Prijs. Deze serie gaat voorbij dansfotografie, dixit de jury. Met Phile Deprez was nog een andere Belg genomineerd, zowel voor Platform van NTGent als voor CHASSE PATATE van Studio ORKA.

Tags: Nederlands Theater Festival, Lieselore Remans