Met professor Hendrik Vos naar De Man door Europa

zo 28 aug 2016

“Deze voorstelling toont dat Europeanen ook maar aanmodderen”

Lucas De Man brengt met zijn voorstelling De Man door Europa een lecture performance over de zoektocht naar nieuwe vormen van samenleven in Europa. Politicoloog Hendrik Vos (UGent) pikte de voor­ stelling mee op het TheaterFestival. De bekende EU watcher ziet in Lucas De Man graag zijn artistieke tegenhanger: “Ook ik vind het belangrijk dat mijn onderzoek niet alleen de incrowd bereikt.” – Margot De Boeck en Stefan Moens

Hendrik Vos volgt de Europese actualiteit op de voet en is een begenadigd spreker die het grote publiek graag uitlegt hoe de Europese Unie werkt. Ook hij brengt als stand up-comedian samen met Rob Heirbaut jaarlijks een ludiek Europees jaaroverzicht dat steeds succesvoller wordt.

Als professor geef je veel lessen en lezingen. Kan een theatervoorstelling in de vorm van een lecture performance je inspireren?

Hendrik Vos: Tijdens het kijken probeerde ik te zoeken naar momenten van inspiratie voor mijn eigen colleges, maar hoe meer theatrale aspecten je toevoegt aan een lezing, hoe groter het risico dat er iets misloopt natuurlijk. Het verschil tussen mijn lezingen en deze voorstelling is wel dat Lucas De Man veel meer open laat in zijn vertelling. Ik probeer een zo afgewerkt mogelijk verhaal te brengen aan mijn studenten of toehoorders, al verandert de actualiteit natuurlijk dagelijks.

In de voorstelling zitten een aantal losse gedachten. Formuleer je tijdens het kijken zelf antwoorden?

Er zijn wel eindjes waar ik antwoorden op zou kunnen vinden, maar het hoofdstuk waar ik met het meeste vragen zit, is dat over democratie. Heel het idee van een representatieve democratie zoals we die kennen stelt niet zo veel meer voor. Thema’s raken meer en meer aan elkaar geklonterd, waardoor ons huidig democratisch systeem niet langer toereikend is.

Aan het eind van de voorstelling brengt De Man het verhaal van Giorgio, directeur van een Romeinse kunstinstelling waar kansarmen tussen de kunstwerken wonen. Gelooft u dat kunst een rol kan spelen in de toekomst van Europa?

Door out of the box te denken ontstaan nieuwe ideeën. We hebben de creativiteit die kunst genereert nodig om nieuwe politieke vormen te ontwikkelen. Creativiteit kan een discours en een sfeer creëren waarin die nieuwe organisatievormen kunnen ontstaan.
Lucas De Man wil zo veel mogelijk mensen bereiken met zijn voorstellingen. Voor het Nederlands Theater Festival eiste hij zelfs dat de helft van de zaal vluchtelingen zouden zijn. Een nobel streven?

Ik herken me in die betrachting. Veel academici verdiepen zich zo hard in een thema dat ze vervreemden van de werkelijkheid. Ik probeer een groter publiek te bereiken door op een manier te schrijven die mensen kunnen vatten en niet alleen begrepen wordt door die vier andere collega’s die zich in hetzelfde thema gespecialiseerd hebben.

Hoe zouden vluchtelingen naar De Man door Europa kijken? Zouden zij iets aan de voorstelling hebben?

Misschien voedt de voorstelling het idee dat Europeanen ook maar wat aanmodderen. Soms is er bij vluchtelingen te veel achting voor de gang van zaken in Europa, zoals kinderen op jonge leeftijd geloven dat hun ouders nooit iets verkeerd kunnen doen. Ook in Europa zijn we zoekend en het is goed dat te tonen. Het grote verschil is dat wij onze problemen aan tafel oplossen, waardoor de besluitvorming soms traag verloopt.

Vanwaar je passie voor de Europese besluitvorming?

Ik heb gekozen voor de overschot (lacht). Toen ik afstudeerde, was niemand bezig met Europa. Dat was in de tijd van het Verdrag van Maastricht. Alles met betrekking tot de EU zat toen in een saai en stoffig imago, maar als je het jargon wegschraapt zie je dat het spannend en hilarisch is.

Europa is geen machine, maar een verzameling van mensen die er iets van proberen te maken met good guys en bad guys, met verboden relaties en sappige roddels… Precies een soap, waarvan we zouden smullen mocht hetzelfde zich voordoen in de Belgische politiek. Een soort van Europese Dag Allemaal zou de betrokkenheid met Europa misschien wel ten goede komen (lacht).

Tags: Stefan Moens, De Man door Europa, Lucas De Man, Hendrik Vos, margot de boeck