het Theater Festival

Met dit hiphoplexicon bent u klaar voor 8.2!

wo 04 sep 2019

Op de eerste twee avonden van het TheaterFestival geven de jongeren van 8.2 – allemaal tussen 14 en 22 jaar jong – het beste van zichzelf op lyrics en beats van Kendrick Lamar of Lil Pump. Hiphop in een dansvoorstelling, kortom. Opdat u Queen Latifah van Shea Couleé van elkaar kan onderscheiden en weet waar al die stepping en voguing vol attitude om draait, stelden wij alvast een alfabet op van de hiphop. Thank you Kanye, very cool!

Sophie van den Bergh en Simon J. Bellens

8.2 © Clara Hermans

ATTITUDE Zelfverzekerde en ongenaakbare houding die van het grootste belang is in hiphop. U kunt het woord gebruiken om mensen uit de hiphop naar wie u opkijkt te beschrijven, zoals in de zin: ‘De dansers van 8.2 hebben attitude.’

BRONX Armere wijk in New York, waar in de jaren ‘70 funk en soul dj’s op Afro-Amerikaanse, Caraïbische en Latijns-Amerikaanse straatfeesten het idee kregen om de percussie van een nummer te isoleren en daarover te spreken. De hiphop was geboren. Grandmaster Flash en DJ Kool Herc zijn enkele pioniers van deze old school (zie ook Rapper).

COMPTON Voorstad van Los Angeles met een gewelddadig imago en de geboorteplaats van hiphopgrootheden als N.W.A. en Kendrick Lamar (zie ook: Eazy-E en Kendrick). Rivaliserende misdaadbendes als de Bloods (rode bandana’s) en de Crips (in het blauw) zorgden er voor een decennialange spiraal van wraak en moord. Het legendarische album Straight Outta Compton van N.W.A. (Niggaz with Attitudes) stelde de relatie tussen politie en inwoners van de stad op scherp en maakte de gangsta rap populair. ‘Fuck tha police!’ 

DEATH ROW RECORDS Het hiphop-platenlabel van Suge Knight en Dr. Dre, bekend van onder meer van 2Pac en Snoop Dogg. Na de moord op 2Pac in 1996 daalde hun gigantische omzet en in 2006 ging het label failliet. Suge Knight, die er ooit live op tv bij Jimmy Kimmel op alludeerde dat hij Eazy-E vermoordde door hem met aids te injecteren, kreeg in 2018 28 jaar cel voor een dodelijk vluchtmisdrijf. Dr. Dre vergaat het beter, hij is CEO van Beats by Dre (hoofdtelefoons) en maakt nog steeds eigen muziek.

EAZY-E Legendarisch kleine ‘thug’ of schurk, maar als lid van de hiphopgroep N.W.A. (met o.a. ook Dr. Dre) een van de helden uit de jaren ‘80. Volgens sommigen de ‘peetvader van gangsta rap’, een subgenre dat het leven in een gangsterbende als uitgangspunt neemt. Stierf plotseling en op mysterieuze wijze in 1995 aan aids (zie ook Death Row Records).

FREESTYLE Een improvisatiestijl waarbij tekst wordt gerapt met of zonder ondersteunende beat. In old school hip hop kon dat betekenen dat de rhymes al eerder waren bedacht. De opkomst van freestyle-wedstrijden bracht de stijl sinds de jaren ’90 vooral in verband met teksten die ter plekke bedacht en gebracht worden (‘off the dome’). Denk maar aan Eminem die in zijn film 8 Mile (2002) ondergronds en met beroemde hoodie (zie ook Wu Wear) een rap battle uitvecht.

GUCCI GANG Gucci gang, Gucci gang, Gucci gang, Gucci gang, Gucci gang, Gucci gang, Gucci gang (Gucci gang!) (Uit Gucci Gang, de hit van Lil Pump uit 2017)

HILL Ms. Hill of Lauryn Hill. Eén van de Grote Vrouwen van de hiphop (zie ook Queen Latifah). In haar muziek verwerkt ze soul en r&b-invloeden en daarmee droeg ze in grote mate bij aan de mainstream-acceptatie van hiphop. The Miseducation of Lauryn Hill (1998) is een all-time classic waarvoor ze destijds vijf Grammy’s won, waaronder die voor beste nieuwe artiest en beste R&B-album, hoewel ze in haar acceptatiespeech duidelijk zei: ‘This is crazy. This is Hip Hop!

ILLMATIC Iconisch album van de New Yorkse Rapper NAS uit 1994. Tot op vandaag een bron van inspiratie voor de nieuwe generatie. Denk bijvoorbeeld aan de meezingbare wijsheid: ‘Life’s a bitch and then you die.’ Of aan het optimistischere antwoord dat Kendrick Lamar meer dan 20 jaar later geeft in de hit King Kunta: ‘Life ain’t shit but a fat vagina.’ (zie ook Kendrick).

JAREN KYEI MERREL Beter bekend onder het pseudoniem Shea Couleé. Amerikaanse artiest en drag queen bekend van het Amerikaanse televisieprogramma RuPaul’s Drag Race. Sinds enkele jaren is er een vernieuwende generatie LGBTQ+ artiesten die tornen aan de hegemonie van de heteronormatieve hiphop. (zie ook Zebra Katz) U kunt de jongeren van 8.2 enkele lyrics van haar nummer Cocky horen scanderen.

KENDRICK LAMAR (Zie ook Compton) Nog voor zijn eerste major album (G.O.O.D. Kid, M.A.D. City over zijn jeugd in Compton) gekroond tot ‘the new King of Hip Hop’ en de absolute hiphopmessias van het moment. Zijn album To Pimp a Butterfly verenigt talloze Afro-Amerikaanse muziekstijlen zoals jazz, funk en soul, won de Grammy voor Beste Rapalbum en werd door onder andere Rolling Stone uitgeroepen tot beste album van 2015. 

LITTLE SIMZ Jonge Britse rapper die het voorbije jaar hoge ogen gooide met haar derde studioalbum GREY Area. Haar scherpe, maatschappijkritische teksten belichten haar positie als vrouwelijke rapper in de hiphopscene. In het nummer Venom op haar laatste album rapt ze: They don’t wanna address that I’m the best here for the mere fact that I’ve got ovaries.Afgelopen jaar was Little Simz al te zien op Rock Werchter en WOO HAH!, later deze maand is ze te bewonderen bij Ancienne Belgique. Kendrick Lamar noemde haar een aantal jaar terug al de ‘illest doing it right now’.

Little Simz

MUMBLE RAP Rapstijl die grenst aan het onverstaanbare. Gemompel, met andere woorden. Of in een breder gebruik: artiesten met een kenmerkende lyrische nonchalance. Vooral met de komst van online doe-het-zelfplatformen voor jonge muzikanten, zoals SoundCloud, werd dit subgenre populair. Bekende namen zijn Young Thug en Future, of de in 2017 op 21-jarige leeftijd aan een overdosis overleden Lil Peep.

NEDERHOP Bijnaam voor de Nederlandse hiphopscene. De Jeugd van Tegenwoordig, Boef of Lil’ Kleine en Ronnie Flex (Drank & drugs!) zijn maar enkele beroemdheden. Ook België heeft sinds een aantal jaren een bloeiende hiphopscène met bijvoorbeeld Zwangere Guy en Roméo Elvis of de in het Franse taalgebied razend populaire Damso, die in 2018 het WK-lied voor de Rode Duivels zou maken, maar daar helaas van moest afzien vanwege ophef over zijn vrouwonvriendelijke teksten: ‘Sperme dans tes yeux, l’amour l’a-t-elle aveuglée?’ 

OFWGKTA Odd Future Wolf Gang Kill Them All. Voila, de naam van dit hiphopcollectief uit Los Angeles is een punchline op zich. (Zie ook: Punchline) Tyler The Creator, Earl Sweatshirt en Frank Ocean zijn enkele van deze om hun wilde shows en grove (homofobe en seksistische) teksten bekende rappers. Maar bijzonder genoeg is Odd Future de laatste jaren niet onbelangrijk geweest voor de LGBTQ+-acceptatie in mainstream hiphop, nadat eerst Frank Ocean en later ook Tyler zelf uit de kast kwamen (zie ook Zebra Katz). Earl Sweatshirt rapt dan weer open over zijn mentale strijd met depressie.

PUNCHLINE Een punchline in rap vormt het einde van een grap, anekdote of idee, en is vaak ultiem beledigend of juist grappig bedoeld. Tijdens de ‘set up’, die één of meerdere regels of maten in beslag kan nemen, wordt opgebouwd naar de punchline. Punchlines gaan vaak gepaard met woordspelingen zoals vergelijkingen, metaforen, homofonen en homoniemen. Een bekend voorbeeld: Jay-Z’s ‘I’m not a businessman, I’m a business, man!’ (uit Diamonds from Sierra Leone).

QUEEN LATIFAH Amerikaanse rapper, zangeres, producer en actrice met een enorme staat van dienst. In haar eerste album All Hail the Queen (1989, Tommy Boy Records) was ze de eerste vrouwelijke hiphopartiest die onderwerpen aansneed als huiselijk geweld en haar maatschappelijke positie als zwarte vrouw. Later maakte ze ook uitstapjes naar jazz en soul en werd ze een bekende naam in de film- en televisie-industrie. Ze speelde onder meer in Chicago (2002) en Taxi (2004) en was de producer van The Perfect Holiday (2007). 

RAPPER Vanaf de late jaren ‘70 werd MC, M.C. of Emcee een alternatieve term voor rapper. De MC (oorspronkelijk: Master of Ceremony) stelde de DJ voor aan het publiek en leverde commentaar op wat er gebeurde. Resultaat: de MC die we vandaag de dag kennen, die gebruikmaakt van rijmende verzen (zie ook: freestyle) om het publiek te entertainen of zichzelf een bepaalde status te geven. ‘MC’ wordt ook als titel gebruikt, denk aan MC Ren.

STEPPING Ritmische dans waarbij de geluiden van de bewegingen, zoals voetstappen of handgeklap, zelf voor de percussie zorgen. Het lichaam is dus zowel dans- als muziekinstrument. De jongeren van 8.2 bedienen zich hier graag van.

TUPAC 2Pac of Makaveli, Tupac Shakur begon op 15-jarige rapper als MC New York, maar verhuisde later naar Los Angeles, de West Coast. Werd in 1991 wereldberoemd met zijn studiodebuut 2Pacalypse Now, waarin hij sociale problematieken als racisme, politiegeweld, armoede en tienerzwangerschap aankaartte. Op 25-jarige leeftijd werd hij in 1996 neergeschoten na een vermeende vete met Notorious B.I.G. oftewel Biggie Smalls, voorman van de East Coast scène. Pas een jaar later eindigde deze bloedige strijd tussen oost en west wanneer Biggie zelf werd vermoord.

Tupac

URBAN Sinds het begin van deze eeuw de overkoepelende term voor alles wat met hiphop, rap en R&B te maken heeft en zich in (Amerikaanse) steden afspeelt. De term kent veel tegenstanders: ‘urban’ zou een negatieve connotatie hebben en gebruikt zijn om zwarte muziek te marginaliseren. Bovendien zou de term geen recht doen aan het grote commerciële succes van het genre, dat zich al lang niet meer enkel in steden en achterbuurten afspeelt. 

VOGUING Dansstijl die zich baseert op specifieke poses zoals je die voor een fotoshoot (lees: VOGUE) aanneemt. Afkomstig van de New Yorkse ballrooms, het hart van het uitgaansleven in de jaren 80 en 90 voor jonge LGBTQ+-ers en drag queens, kreeg de dansstijl wereldwijde beroemdheid nadat queen of pop Madonna die gebruikte in haar muziekvideo Vogue (1990).

 

WU WEAR Kledinglabel van Wu-Tang Clan, één van de invloedrijkste East Coast hiphopformaties. Streetwear is een belangrijk onderdeel van de hiphopcultuur en veel artiesten en groepen hebben hun eigen fashion line (denk aan 50 Cent’s G-Unit en Jay-Z’s Rocawear). Iconische kledingstukken zijn hoodies, bomberjacks, do-rags en sneakers (zie ook Yeezy).

XXL Tijdschrift over hiphop en referentie als je op de hoogte wilt blijven van de laatste nieuwtjes uit hiphopland. Andere (online) bronnen zijn daarvoor ook The Source, HipHopDX, de videoblog WordStarHipHop of het breder georiënteerde Pitchfork.

YEEZY Bijnaam van de briljante, megalomane en compleet geflipte Kanye West. Echtgenoot van de beroemdste Kardashian, maker van sneakers (de Yeezys) en klassieke albums als The College Dropout en My Beautiful Dark Twisted Fantasy. Ook auteur van legendarische tweets – ‘Mark Zuckerberg invest 1 billion dollars in Kanye West ideas’ – en goede vriend van… Donald Trump? ‘Thank you Kanye, very cool’, reageerde de president ooit op Kanye’s online uitlating van Trumpmania. Nooit verlegen om controverse die Yeezy. Vraag maar aan Taylor Swift.

ZEBRA KATZ Hiphop heeft de naam homofoob te zijn en vaak is dat ook het geval. Denk maar aan Kanye’s nog min of meer beschaafde: ‘See it’s leaders and it’s followers, but I’d rather be a dick than a swallower.’ Toch is er ook een subgenre binnen de hiphop dat hier radicaal tegen ingaat. Onder andere bekend als de queer hop beweging zijn deze rappers sinds dit millennium een bron van muzikale en tekstuele vernieuwing. Zebra Katz is een van de voormannen, Frank Ocean (zie ook OFWGKTA) en Mykki Blanco zijn andere eminenten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

For security, use of Google's reCAPTCHA service is required which is subject to the Google Privacy Policy and Terms of Use.

Tags: , , , , , , ,