het Theater Festival

Leesclub: samen theater lezen vanuit je living

ma 07 sep 2020

Wanneer ik het woord ‘leesclub’ hoor, denk ik niet meteen aan theater, maar eerder aan een stijve avond met stoffige, intellectueel klinkende literatuur. Deze leesclub is echter volledig gewijd aan de theaterkunst. Theatermakers en theaterliefhebbers verzamelen er om samen een stuk te lezen en hierover te reflecteren. Voor zowel leek als gevorderde theaterkenner is dit een amusante ervaring waarbij je jezelf even acteur kan wanen en kan genieten van een beetje theater vanuit je eigen living.    

Evelien Van Houdt

Wat is De Leesclub?

De Leesclub is een Facebookgroep opgericht door een groep theatermakers/ acteurs/ schrijvers met als doel ‘Samen Toneel Lezen’. Voor corona waren dit fysieke bijeenkomsten, sinds maart komen ze online samen om zo toch nog te kunnen genieten van theaterteksten. Iedereen kan deelnemen, al lezend of al luisterend. In samenwerking met het TheaterFestival en Literatuur Vlaanderen lezen ze de vier theaterstukken genomineerd voor de Toneelschrijfprijs in het bijzijn van de schrijvers (en eventueel spelers). Op 29 augustus gingen ze van start met De Poolse Bruid van Jibbe Willems. Daarna volgden nog Immens van Vincent van der Valk en Casper Vandeputte (2 september) en Hertenleer van Anna Carlier (5 september). Op woensdag 9 september tot slot staan nog Ode aan Buldegart van Bastiaan Vandendriessche gepland. De winnaar van de prijs wordt op 10 september bekend gemaakt op het TheaterFestival, wat u ook via livestream kan volgen.

Op woensdag 2 september voeg ik me bij de groep om mee Immens te lezen, een stuk geschreven door Vincent van der Valk en Casper Vandeputte. Ik weet niet goed wat, en wie, ik mag verwachten, maar ik ben wel geïntegreerd. De essentie van theater is toch dat deze opgevoerd wordt? Anderzijds legt dit de nadruk op het woord, dat zo meer appreciatie krijgt. Ik moet ook enigszins terugdenken aan vroegere tijden, waarin theater wel vaker als hoogstaande literatuur werd gelezen.

Dit en nog veel meer spookt door mijn hoofd wanneer ik om klokslag acht uur via een link in de zoomsessie beland. Meteen kijk ik binnen in de woonkamers van een twintigtal onbekende en soms bekende gezichten. De sfeer zit er duidelijk al in, want mijn begroeting wordt overstemd door meerdere enthousiaste gesprekken. Iedereen lijkt elkaar te kennen en wil weten hoe het met de ander gaat. 

Het principe wordt kort uitgelegd voor de nieuwelingen, die niet talrijk zijn. De Leesclub kent voornamelijk ouwe getrouwen. Nico Boon, één van de organisatoren, deelt mee dat na een algemene introductie door schrijver Vincent van der Valk iedereen in kamers verdeeld zal worden, zodat er in kleine groep gelezen kan worden. Maar je hoeft niet te lezen als je dit niet wil. Je kan ook kiezen om achterover te zakken en enkel te luisteren. Dat is ook initieel mijn intentie – laat het lezen maar aan de professionals over – maar wanneer mij gevraagd wordt of ik voor de ‘full experience’ wil gaan, beslis ik redelijk impulsief om mee te lezen. Toch voel ik me best onwennig, zeker omdat Vincent van der Valk in mijn kamer zit. Hij schreef niet enkel mee aan Immens, hij speelt in deze solovoorstelling ook Fritz, een figuur gebaseerd op Nietzsche. Al verzekert Vincent ons dat kennis over het leven van Nietzsche zeker niet noodzakelijk is om van het stuk te kunnen genieten. Vanavond kijkt Vincent ernaar uit om niet mee te lezen, maar om zelf eens naar zijn eigen voorstelling te kunnen luisteren. 

En zo beginnen we eraan, ik met wat meer schroom dan de anderen in mijn kamer. Eerst heb ik ook niet door dat het een soort van grab the mic is waarbij je gewoon kiest het woord te nemen. Eens ik dit weet, raap ik mijn moed bijeen en begin te lezen. De tekst kent een ritme, al is dat niet altijd makkelijk te vinden. De typografie maakt het onduidelijk welke lijnen een zin vormen en soms struikelen we zo wel eens. Maar dit creëert ook een uitdaging. Langzaamaan vind ik meer mijn gading en zo plezier. Ik luister net zo graag, of misschien nog net iets liever, dan ik lees. 

Alles vlot makkelijk tot we aan deel drie komen, waar Fritz vergezeld wordt van een koor dat op hetzelfde moment zingt als hij spreekt. Vincent legt uit dat in de voorstelling het koor bestaat uit een groep van een dertigtal vrijwilligers – nu wel voor de helft teruggeschroefd vanwege de coronamaatregelen. Helaas beschikken we tijdens onze leesavond niet over muzikale begeleiding. In mijn kamer zijn er enkele enthousiaste acteurs die met plezier die zang op zich nemen, wat leidt tot lachsalvo’s maar tegelijk een sacraal element toevoegt. De toevoeging van die muziek hebben we trouwens aan Kanye West te danken, vertelt Vincent ons. Toen Vincent en Casper luisterden naar de song Ultralight Beam op Kanye’s album The Life of Pablo en een gospelkoor hoorden, wisten ze dat ze dat in hun voorstelling moesten verwerken. Vincent schreef zelf de muziek en incorporeerde hiervoor het bombastische van de muziek van Richard Wagner, een oude vriend van Nietzsche.

Uiteindelijk wordt de laatste zin uitgesproken en zit onze leessessie erop. Al betekent dit nog niet het einde van de culturele avond. De leesgroepen worden terug samengevoegd tot één groot gesprek. Ervaringen over het lezen, en met name over het koor, worden uitgewisseld. Eveneens wordt het vragenvuur aan Vincent geopend. Nadat alle toneelgerelateerde vragen uitgeput zijn, gaat het gesprek nog vrolijk verder. De deelnemers nodigen elkaar nog uit voor aankomende projecten – onder andere een hoop live leesclubs – delen de laatste roddels en praten over eender welk onderwerp dat in hen opkomt. Langzaam nemen steeds meer mensen afscheid. Wie wil, zet de avond verder, wie door moet, ziet men graag de volgende keer terug. 

De Leesclub is verre van een stijve club, maar wordt gekenmerkt door een ontspannen sfeer die wat aan een vriendenreünie doet denken. De Leesclub nodigt uit om theater, en bij uitbreiding theaterteksten, beter te leren kennen. Voor zowel leek als gevorderde theaterkenner is dit een amusante ervaring waarbij je jezelf even acteur kan wanen en kan genieten van een beetje theater vanuit je eigen living.    

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Tags: , , ,