Handvest voor verloning

za 02 sep 2017

 

Vorig jaar stond Michiel Vandevelde (Etcetera) nog een uur lang naakt op het podium van het TheaterFestival met Antithesis, the future of the image, geselecteerd voor Circuit X. Dit jaar krijgt hij tijdens de opening twee minuten om, met kleren aan, zijn boodschap over een betere verloning over te brengen.

Jonathan van der Horst

 

Een zéér belangrijke boodschap, welteverstaan. Samen met andere artiesten stelde Michiel Vandevelde een handvest op voor een eerlijkere betaling van podiumkunstenaars. Wij belden hem op en vroegen hoe de financiële vork in de steel zit.

Wat houdt het handvest precies in?
Michiel: Het is eigenlijk een heel eenvoudig handvest. Daarin verklaren we het volgende: wanneer er een publieke activiteit georganiseerd wordt in opdracht van een organisatie met minimaal één werknemer in vaste loondienst, moet de kunstenaar die voor deze organisatie werkt steeds betaald kunnen worden volgens categorie A van de cao Podiumkunsten, mét correcte anciënniteit. Publieke activiteiten zijn zowel performances, lezingen, workshops… Vooral bij die laatste activiteit loopt het vaak fout. Vaak wordt de voorbereidingstijd van zo’n workshop niet of amper vergoed.

Het criterium dat er minimaal één iemand in loondienst moet zijn, is er gekomen omdat we niet wilden uitsluiten dat kunstenaars voor elkaar gratis of slecht betaald werk doen. Als je heel graag een project wilt maken en de projectsubsidie valt tegen of is zelfs onbestaande, dan vind ik dat je ook gewoon moet kunnen beslissen om er toch voor te gaan. Maar vanaf het moment dat je werkt voor een culturele instelling moet er gekozen worden voor een correcte verloning voor alle betrokkenen. Dus ook voor de kunstenaar.

Dit handvest is wel specifiek gericht op de podiumkunstenaar. Het is geen handvest voor kunst in het algemeen geworden, omdat de realiteit van beeldende kunstenaars nu eenmaal anders is dan de realiteit in de podiumkunsten.

Wat hopen jullie hiermee te bereiken?
We hopen een soort keten van solidariteit tussen kunstenaars te creëren. Kunstenaars zijn sociaal-economisch gezien een erg zwakke groep. Het zijn freelancers, verspreid over het landschap. Niet verenigd onder een organisatie of een vakbond.

Een kunstenaar kan dit handvest doorsturen als een organisatie een incorrecte verloning voorstelt. Nu is het vaak een vicieuze cirkel. Als jij je onder je prijs laat betalen, dan moet de volgende artiest ook zijn prijs laten zakken. En zo is iedereen de dupe van dit systeem. Maar als genoeg mensen dit handvest ondertekenen, is het voor een organisatie niet meer mogelijk om zomaar hetzelfde slechte voorstel naar een andere kunstenaar te sturen. Als je via zo’n handvest samen afspreekt om te gaan voor een correcte verloning, dan moeten de organisaties wel mee evolueren.

Hoe kan je meedoen?
We hebben de afgelopen maanden heel wat artiesten aangeschreven. Op dit moment zijn er 95 kunstenaars en collectieven die het handvest ondertekend hebben. Er is ook een website die tijdens de opening van het TheaterFestival gelanceerd zal worden. Daar kun je het handvest lezen, onderteken, downloaden en dan gebruiken als reply op onredelijke voorstellen.

handvest.org

Tags: Michiel Vandevelde, jonathan van der horst, Handvest voor verloning