Florentina Holzinger: een horrorballerina

wo 09 sep 2020

De overtreffende trap van het bijvoeglijk naamwoord ‘visceraal’? Niet ‘visceraalst’, maar ‘Florentina Holzinger’. In haar podiumwerk schuwt ze zelfpijniging niet, spatten de lichaamssappen van het podium, zwabberen lichaamsdelen alle kanten uit en is de naaktheid poedeler dan ooit tevoren. Met deze uitspattingen drukt Holzinger de neus op de feiten over de toxiciteit van de danswereld.

Katrijn Bekers

Wie is Florentina Holzinger?

• °1986, Oostenrijk
• Studeerde choreografie in Amsterdam
• Choreografe, danseres, performer, auteur
• Maker van de ‘Körpertrilogie’ Recovery, Apollon & TANZ
• Controversieel, überfeministisch en gewaagd

Er is weinig dat choreografe, danseres en performer Florentina Holzinger tegenhoudt, gedurfd en schroomloos overschrijdt ze alle grenzen. Maar nu dwong de coronacrisis haar toch om voorlopig niet te veel (lands)grenzen meer te kruisen. Noodgedwongen moest ze haar tournee dit najaar uitstellen, en zo ook haar performance op het TheaterFestival. Er wordt alles aan gedaan om TANZ volgend jaar te kunnen verwelkomen, op HTF 2021. Maar voor het zover is, kan je in dit artikel al kennismaken met deze Weense schenenschopper.

Controversieel, überfeministisch en gewaagd: dat is de 34-jarige Florentina Holzinger. Ze trok weg uit haar geboorteland Oostenrijk om choreografie te gaan studeren aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Inmiddels heeft ze al heel wat spraakmakende voorstellingen op haar naam staan, waaronder haar Körpertrilogie: drie voorstellingen waarin transformaties van het vrouwelijke lichaam in al zijn vormen een centrale plek innemen.

De Körpertrilogie

1) Recovery

Na – in het echte leven – een metershoge val te hebben overleefd, onderzoekt Holzinger in Recovery het proces van lichamelijke en geestelijke genezing. Elke opvoering van dit stuk is een strijd met trauma en angst in een boksring, waarin de toetakelingen echter zijn dan je op het eerste zicht zou geloven.

2) Apollon

In een vrije adaptatie van Balanchines Apollo beoefenen Florentina Holzinger en haar mede-performers verschillende disciplines die het lichaam beheersen, verpakt in een soort freakshow. Terwijl ze het vrouwelijke lichaam toetakelen en betasten, dekoloniseren ze het en triomfeert emancipatie.

3) TANZ

Vertrekkende van La Sylphide en Het Zwanenmeer, twee stukken der stukken uit het ballet, ontmantelt Holzinger de machtsstructuren en lichamelijke beheersing van het vrouwelijke lichaam. Ballerina meets horror.

Holzinger is wat je noemt een ‘ballerina’ en balletchoreograaf, maar ze schrobt klassieke, romantische beeld verwoed van zich af. Waar in ballet het vrouwelijke lichaam perfectie en schoonheid tentoonstelt, zoekt Holzinger de imperfectie en lelijkheid op. Ze toont échte lichamen. Waar in het ballet vrouwen in een keurslijf gevangen zitten, deconstrueert Holzinger actief hoe ballet het lichaam in zijn greep heeft. Waar in het ballet lichamen in dromerig roze tutu’s steeds onderworpen worden aan de (geile) blik van de mondaine male gaze, plaatst Holzinger haar performers poedelnaakt op het podium. 

Wacht, wacht, denk je waarschijnlijk. Als je je performers naakt op een podium zet, speel je dan niet in de kaarten van de male gaze? Nee. Holzinger daagt die blik net uit. Door niet terug te deinzen van uitwerpselen, zelfpijniging (mét liters bloed) en lelijkheid, daagt ze de male gaze uit. Ze ontdoet het pornografische van elk spatje erotiek en brengt een horrorervaring in de plaats. Hoe lang kan je daarnaar blijven kijken? Daarenboven zijn de performers zich even bewust van het publiek als vice versa. De performers zijn niet de enigen die bekeken worden, ook de toeschouwers worden in hun onderbroek gezet.

Met TANZ staat Holzinger garant voor een doordringende, intense performance die de mechanismen achter theater en dans bevraagt. Of nee, niet louter bevraagt, maar met een luide strijdkreet de verstikkende mechanismen die schuilen achter dans en theater bevecht – en met uitbreiding mechanismen die schuilen achter onze hele maatschappij.

Verwacht van Holzinger op het Theaterfestival 2021 dus geen klassiek, romantisch ballet, maar bereid je voor voor op een weerbarstig, überfeministisch ritueel, een uit de naden springende performance, halsbrekende stunts en intense liveness. TANZ is radicale performance art die al je verbeelding zal tarten.

 

Tags: Katrijn Bekers, TANZ, Florentina Holzinger