het Theater Festival

2015 – A piece of time — Eelco Couvreur

do 10 sep 2015

Summerschool Kunstkritiek

Je herkent ze op dit festival aan hun gefronste blik met open ogen. Als je goed kijkt, zie je zelfs het geslepen potlood achter hun oor. Ze opereren collectief, maar als aparte persoonlijkheden ademen ze de toekomst. Met z’n elven zijn ze: prille pennen met bakken talent, die tien dagen lang op de summerschool ‘kunstkritiek’ door rekto:verso ingewijd worden in de wondere wereld van de kunstkritiek. Vandaag en morgen een klein pareltje in de dagkrant, de rest vind je op de blog van Het Theaterfestival.

© Giannina Urmeneta Ottiker

© Giannina Urmeneta Ottiker

Veredelde eierwekkers — Eelco Couvreur

Een vierkant van tweeëndertig metronomen zoomt het podium af. In het midden van het speelvlak bungelt een kolossale spiegelpendule boven de rubberen vloer. De slingerklok is in de nok bevestigd aan een ijzeren frame in de vorm van een puntig geraamte, de zijvlakken vormen driehoeken. Aan de binnenkant van het skelet het ranzige licht van tl-buizen. A piece of time is Nick Steurs eerste werk in een reeks waarin de piramide centraal staat.

In de hal van BRONKS zoekt Steur voorafgaand aan de voorstelling zijn publiek op. Als een politicus op een zeepkist richt hij het woord tot de toeschouwers. Voor wie er nog niet van doordrongen was: A piece of time is allesbehalve passief toneel. Of we niet meteen willen gaan zitten, of we zwijgend en al wandelend de zaal willen verkennen, mobieltjes uit maar écht uit, zodat we ‘negentig minuten alleen met elkaar kunnen zijn.’  

Nick Steur (1982) studeerde als performer af aan de Toneelacademie van Maastricht. Zijn werk, op het snijvlak van beeldende kunst en theater, leunt op publieksparticipatie, natuurelementen en andere onverwachte krachten. Intuïtief en onberekenbaar. Eerder oogstte hij lof met FREEZE!, waarin hij als volleerde Jenga-jongleur stenen in polymorfe formaties stapelt. Steur beoefent theater dat je intens boeit of volkomen koud laat, een middenweg is er niet. Theater dat niet zozeer tot nadenken stemt, dat je niet hard laat lachen of doet janken, dat je niet door elkaar schudt of nieuwe inzichten geeft, maar draait om een collectieve beleving. Samen ervaren in het hier en nu.

In A piece of time staan de tweeëndertig metronomen voor de rechtlijnige tijdsbeleving zoals die volgens Steur door onze maatschappij wordt ingedeeld. Tegenover het tweedimensionale getik van het mechanische muzikantenmedium, staat de natuurlijke cyclus van de tijd. De aarde draait in vierentwintig uur om haar as, cirkelt om de zon – het is de symboliek van de pendule. Met een viertal simpele armgebaren wordt het publiek tot deelname aangemaand: metronoom opwinden, metronoom aanzwiepen, metronoom stilzetten, metronoom neerleggen. Dat laatste gebeurt wanneer de tikker het verdomt om in de pas te lopen – als een, in de woorden van Steur, ‘rebelse individu’, maar dan in de vorm van houten kastje met opwindmechanisme.       

Steur is op een prettig gestoorde manier geobsedeerd door zijn eigen experiment. Hij sluipt schichtig en in opperste concentratie over het rubber, soms met grote passen, soms in blaasbalgpose, de onderbenen vastgeklemd onder de heupen, zacht schuifelend over de plakkende vloer. Als een vleesgeworden dirigeerstok begeleiden zijn vingers het ritme van de metronomen. Gezicht op standje oorwurm. Samengeknepen ogen, iedere spiervezel onder hoogspanning, ongecontroleerde mondbewegingen die opwinding verraden: er is op zijn minst één iemand weldegelijk in het hier en nu.  

Fascinerend om te zien? Zeker. Het is het soort extreme toewijding waar ieder mens van droomt. Je zo monomaan aan iets over kunnen geven, het is deels waarom we kunstenaars bewonderen. Maar waar ligt de grens tussen devotie en dwangneurose? Tweeëndertig veredelde eierwekkers en een spiegelklok als gereedschap voor verlichting. Hoe intenser Steur geniet, hoe meer ik me afvraag of we hier onderdeel zijn van een ‘collectieve ervaring’, of toch vooral de obsessieve ziel van een bezeten control freak moeten balsemen.

Na dik een uur heeft Steur zijn metronomen waar hij ze hebben wil. Niet dat ze synchroon lopen, maar enfin. De middelen heiligen soms het doel. Met één hand omklemt hij de pendule, begint in cirkels te lopen, steeds sneller, tot hij in draf de spiegelbol in een ronddraaiende beweging voor zich uitgooit. Gehurkt nestelt hij zich in een hoek van de vloer en trekt dan plots aan een koord dat onder de pendule hangt. Toch nog een onverwachte wending in de ongrijpbare wereld van Nick Steur.   

Tags: , , ,